Η Κύπρος εκπροσωπείται στη μεγάλη διεθνή έκθεση στην Κρατική Πινακοθήκη Τρετιακώφ της Μόσχας με τίτλο Europe-Russia-Europe (20 Μαΐου - 20 Ιουλίου 2007), που διοργανώνεται από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή επ’ευκαιρία της συνάντησης Ε.Ε. και Ρωσίας, με τρία αντιπροσωπευτικά έργα από αντίστοιχες χρονικές περιόδους:

(α) Μεσαιωνική-Αναγεννησιακή (πριν το 1800):

Με την εικόνα του Βυζαντινού Μουσείου Αρχ. Μακαρίου Γ΄ ( αρ. κατ. ΙΑΜ 127) «Παναγία Ένθρονη μεταξύ Αγίων Γεωργίου και Νικολάου, με Δωρητές» που χρονολογείται στο τέλος του 16^ου – αρχές 17ου αιώνα και προέρχεται από το ναό του Αρχαγγέλου Μιχαήλ στην κατεχόμενη Βατυλή

(β) Νεώτερη (1800-1950):

Με τον πίνακα της Κρατικής Πινακοθήκης Σύγχρονης Τέχνης «οι Φυτεύτριες» έργο του πατέρα της κυπριακής ζωγραφικής, Αδαμάντιου Διαμαντή (1900-1994) που χρονολογείται στο 1932-33.

(γ) Σύγχρονη (1950-σήμερα):

Με την εικαστική δημιουργία «το δωμάτιο του Homo Sapiens» του Θεόφιλου Γρηγορίου (1956 - ) που ανήκει στην προσωπική του συλλογή. Το έργο που έγινε το 2001 είναι κυβική εγκατάσταση από αλουμίνιο, πέτρα και διαφανές γυαλί και συμπληρώνεται με προβολή βίντεο.

Η Συμμετοχή του Βυζαντινού Μουσείου

 Το Βυζαντινό Μουσείο του Ιδρύματος Αρχιεπισκόπου Μακαρίου Γ΄ που είναι το μόνο μη κρατικό μουσείο από τα σαρανταέξι (46) ευρωπαϊκά μουσεία που λαμβάνουν μέρος στην έκθεση αποδέχθηκε την πρόταση του Υπουργείου Παιδείας και Πολιτισμού για να εκπροσωπήσει την Κύπρο με την μοναδικής αξίας εικόνας που προέρχεται από τη κατεχόμενη κωμόπολη Βατυλής.

 Πρόκειται για εικόνα Κρητικής Σχολής που χρονολογείται στα τέλη του 16^ου αιώνα-αρχές 17^ου αιώνα. Η εικόνα που απεικονίζει την ένθρονη Παναγία βρεφοκρατούσα ανάμεσα στους αγίους Γεώργιο και Νικόλαο αποτελεί ένα απτό παράδειγμα εικόνας ιδιωτικής λατρείας (Andachtsbilder) έχει γίνει σε ελληνικό εργαστήριο της Βενετίας του 16^ου αιώνα και ανήκε στον Πρωτοπαπά Γεώργιο από τη Βατυλή της Κύπρου, ο οποίος απεικονίζεται στην κάτω αριστερή γωνία της εικόνας μαζί με τη γυναίκα του Αχελού και τον γιό του Αλοίζιο. Στην δεξιά εικόνα απεικονίζεται ο αδελφός του Πρωτοπαπά Γεωργίου, Φραγκίσκος με τον γιο του Γεώργιο και τη σύζυγό του Φλωρέντζα που αποκαλύφθηκε μετά την πρόσφατη συντήρηση στα Εργαστήρια Συντήρησης της Ιεράς Αρχιεπισκοπής Κύπρου. Οι πληροφορίες σχετικά με τις μορφές αυτές και τη χρονολογία θανάτου τους αναγράφονται στις λευκές σελίδες του ανοικτού βιβλίου που απεικονίζεται ανάμεσά τους στο κάτω μέρος της σύνθεσης.

Μετά το θάνατο και του τελευταίου μέλους της οικογένειας του Βατυλιώτη Πρωτοπαπά Γεωργίου το 1604, η εικόνα απεστάλη από τους συγγενείς του στη γενέτειρά του στην Κύπρο, όπου μέχρι το 1965 βρισκόταν στο ναό του Αρχαγγέλου Μιχαήλ στη Βατυλή. Οι διαφορετικές τεχνοτροπίες που παρουσιάζει η εικόνα, βυζαντινή για τα θεία πρόσωπα, και αναγεννησιακή για τους δωρητές στοιχεία πολιτιστικών αλληλεπιδράσεων καθώς επίσης η εξαιρετική της ποιότητα εκπροσωπούν πανάξια την Κύπρο δίπλα σε έργα του Τιτσιάνο, Ματτία Πρέτι και άλλων μεγάλων ευρωπαίων καλλιτεχνών.

Για μας η εικόνα αυτή έχει μιαν επιπλέον αξία: Αντιπροσωπεύει μια από τις ελάχιστες εικόνες που σώθηκαν από τις κατεχόμενες περιοχές της Κύπρου και εκτίθεται σήμερα στο Βυζαντινό Μουσείο γιατί το 1965 είχε μεταφερθεί στην Αρχιεπισκοπή για να συντηρηθεί και να παρουσιαστεί στη μεγάλη διεθνή, περιοδεύουσα έκθεση Tresors de Chypre (1967-1973). Δυστυχώς μετά την τουρκική εισβολή του 1974 και τη συνεχιζόμενη κατοχή κάπου 20 χιλιάδες εικόνες και άλλα αντικείμενα θείας λατρείας από τους κατεχόμενους ναούς της Κύπρου εξήχθησαν παράνομα και βρίσκονται διάσπαρτα σε ιδιωτικές συλλογές σε όλο τον κόσμο.

Στα εγκαίνια της έκθεσης που θα γίνουν αύριο 16 Μαΐου 2007 θα παρίσταται ο Έφορος του Μουσείου κ. Ιωάννη Ηλιάδη, ο οποίος έχει συνοδεύσει την κυπριακή εικόνα στη Μόσχα.