«Φυγή και εκτοπισμός στην Ευρώπη του 20ου αιώνα»

Διεξάγεται από τις 10.08 2006 μέχρι το τέλος Οκτωβρίου 2006 στην καρδιά του Βερολίνου η διεθνής έκθεση «Φυγή και εκτοπισμός στην Ευρώπη του 20^ου αιώνα», που διοργάνωσε το γερμανικό ίδρυμα «Κέντρο κατά των διωγμών των λαών», μετά από προετοιμασία δύο χρόνων. Η έκθεση, της οποίας η κεντρική ιδέα είναι ο διάλογος και η συμφιλίωση ανάμεσα στους λαούς, περιλαμβάνει, σε εκθεσιακό χώρο έκτασης 600 τ.μ., εννέα περιπτώσεις προσφυγιάς και εκτοπισμού από την Ευρώπη, τοποθετημένες σε χρονολογική σειρά: από την σφαγή των Αρμενίων, την ανταλλαγή πληθυσμών μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή, τους εκτοπισμούς των Γερμανών από την Ανατολική Ευρώπη, των Ιταλών από την Ίστρια, τα γεγονότα στην Κύπρο τη δεκαετία του ΄60 και την Τουρκική εισβολή του 1974, όπως και στην πρώην Γιουγκοσλαβία τη δεκαετία του ΄90.  Στην έκθεση, την οποία έχει επισκεφθεί μέχρι σήμερα μεγάλος αριθμός επισκεπτών δόθηκε η δυνατότητα να παρουσιαστεί το πρόβλημα της Κύπρου μέσα από προσωπικά αντικείμενα εκτοπισμένων, όπως το κόκκινο αυτοκινητάκι που πρόλαβε και πήρε μαζί του ο μικρός Λοΐζος Αυξεντίου, όταν το βράδυ της 14 Αυγούστου 1974 έφευγε με τους γονείς του από την Αμμόχωστο, λίγο πριν εισβάλουν τα τουρκικά στρατεύματα, λευκώματα φωτογραφιών εκτοπισμένων, καθώς επίσης βίντεο με αφηγήσεις μαρτύρων της εποχής και ντοκυμαντέρ, όπως π.χ. σκηνές από το άνοιγμα των διαχωριστικών οδοφραγμάτων στις 23 Απριλίου 2003 στη Λευκωσία.

Ένα από τα σημαντικότερα εκθέματα της έκθεσης ανήκει στη θεματική ενότητα της Κύπρου. Πρόκειται για την εικόνα "Ο Επιτάφιος Θρήνος" των μέσων του 19^ου αιώνα, έργο μαθητών του Κρητικού ζωγράφου Ιωάννη Κορνάρου, που προέρχεται από τις κατεχόμενες περιοχές της Κύπρου. Η εικόνα αυτή, προϊόν αρχαιοκαπηλίας, βρέθηκε ανάμεσα σε άλλες αρχαιότητες το 1979 στην οικία του αυστριακού Υπάτου Αρμοστή των Ηνωμένων Εθνών στην Κύπρο για τους πρόσφυγες, πρίγκηπα Alfred zur Lippe. Η εικόνα παραχωρήθηκε για τους σκοπούς της έκθεσης από το Βυζαντινό Μουσείο του Ιδρύματος Αρχιεπισκόπου Μακαρίου Γ’.

Στα εγκαίνια της έκθεσης που έγιναν στις 10 Αυγούστου 2006 στο μέγαρο Kronprinzenpalais παρευρέθηκαν πέραν των 600 προσκεκλημένων, μεταξύ άλλων, βουλευτές, μέλη Διπλωματικών Αντιπροσωπειών, εκπρόσωποι συνδέσμων εκτοπισμένων απ’ όλη την Ευρώπη και εκπρόσωποι  μέσων μαζικής ενημέρωσης. Την Κύπρο εκπροσώπησαν ο Επιτετραμμένος a.i. Δρ. Μιχάλης Α. Ζαχαρίογλου και η Μορφωτική Ακόλουθος κα Γιώργα Σολομώντος, εκ μέρους της Πρεσβείας της Κυπριακής Δημοκρατίας στο Βερολίνο, ο Υπεύθυνος του Βυζαντινού Μουσείου Ιδρύματος Αρχιεπισκόπου Μακαρίου Γ΄, κ. Ιωάννης Ηλιάδης και οι κοι Κίκης Χριστοφίδης και Λοΐζος Αυξεντίου, εκ μέρους της Κίνησης Προσφύγων Αμμοχώστου.

Στα πλαίσια της έκθεσης θα δοθούν διαλέξεις από τον υπεύθυνο του Βυζαντινού Μουσείου Ιδρύματος Αρχιεπισκόπου Μακαρίου Γ’, κ. Ιωάννη Ηλιάδη και τον Δρα Χαράλαμπο Γ. Χοτζάκογλου, βυζαντινολόγο στο Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο Αθηνών, για το θέμα της καταστροφής της πολιτιστικής κληρονομιάς στα κατεχόμενα και τις προσπάθειες του Βυζαντινού Μουσείου για διάσωση και προβολή των επαναπατρισθέντων θησαυρών της Κύπρου. Οι διαλέξεις, που θα συνοδεύονται από εποπτικό υλικό,  θα πραγματοποιηθούν στις 26 Οκτωβρίου, σε συνεργασία με το πολιτιστικό γραφείο της Πρεσβείας της Κύπρου στο Βερολίνο, το Βυζαντινό Μουσείο του Ιδρύματος Αρχιεπισκόπου Μακαρίου Γ’, και το Γραφείο Τύπου και Πληροφοριών της Δημοκρατίας. Η όλη εκδήλωση τελεί υπό την αιγίδα της Κυπριακής Πρεσβείας στο Βερολίνο.

Η πρώτη διάλεξη με τίτλο “Das Byzantinische Museum der Erzbischof Makarios III. Stiftung und seine Bemühungen zum Schutz des christlichen Kulturerbes auf der Insel“ (Το Βυζαντινό Μουσείο Αρχιεπισκόπου Μακαρίου Γ΄ και οι προσπάθειές του για την προστασία της χριστιανικής πολιτιστικής κληρονομιάς της Κύπρου) θα δοθεί από τον Υπεύθυνο του Βυζαντινού Μουσείου κ. Ιωάννη Α. Ηλιάδη. Θα ακολουθήσει μια δεύτερη διάλεξη με τίτλο “Die Zerstörung des christlichen Kulturerbes im türkisch-besetzten Teil Zyperns am Beispiel der Monumente” (Η καταστροφή της χριστιανικής πολιτιστικής κληρονομιάς στις τουρκοκρατούμενες περιοχές της Κύπρου: η περίπτωση των μνημείων) από τον Δρα Χαράλαμπο Γ. Χοτζάκογλου, βυζαντινολόγο στο Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο Αθηνών. Ο πρέσβυς της Κύπρου στη Γερμανία κ. Μαρκίδης θα προσφωνήσει την όλη εκδήλωση και θα ακολουθήσει συζήτηση και ξενάγηση στον εκθεσιακό χώρο από την επιμελήτρια της έκθεσης κ. Toovey.