«Εικόνες της Παναγίας στο Βυζαντινό Μουσείο. Ναοί και απεικονίσεις της στην τέχνη της Κύπρου», 

31 Μαρτίου - 30 Σεπτεμβρίου 2009

Έκθεση  στο Βυζαντινό Μουσείο του Ιδρύματος Αρχιεπισκόπου Μακαρίου Γ'

Καμιά άλλη άγια μορφή δεν υμνήθηκε και αγιογραφήθηκε περισσότερο από την Παναγία, αφού στο πρόσωπο της Μητέρας του Θεανθρώπου βρήκε  προσωποποίηση και παρηγοριά όλος ο ανθρώπινος πόνος.

Η κυπριακή γη είναι διάσπαρτη από εκκλησίες και μοναστήρια που κτίστηκαν και αφιερώθηκαν στη Θεοτόκο. Οι τοπικές προσωνυμίες της Θεοτόκου στην Κύπρο, όπως και σε όλη την Ορθοδοξία, ακολουθούν συνήθως τους παραδεδομένους εικονογραφικούς τύπους: Παναγία Οδηγήτρια, Γλυκοφιλούσα, Ελεούσα, Κυκκώτισσα, Δεόμενη, Ρόδον το Αμάραντον κ.ά. Οι εικονογραφικοί τύποι εμπλουτίστηκαν κατά την πάροδο των χρόνων και με επιδράσεις από τη Δύση, όπως οι εικόνες των Madonneri με την Παναγία Παρηγορήτρια-Madre della Consolazione και οι εικόνες ιδιωτικής ευλάβειας, όπως η Παναγία που κρατά τον Εσταυρωμένο.

Ορισμένες εικόνες της Παναγίας έχουν τιμηθεί ιδιαίτερα από τους πιστούς της Κύπρου, αφού απεικονίζονται ως δωρητές στις εικόνες της που συνδέονται με θαύματα, όπως λόγου χάρη η Παναγία δεόμενη με την επωνυμία Αχειροποίητος και η Ένθρονη Βρεφοκρατούσα από το ναό Παναγίας Χρυσαλινιώτισσας στη Λευκωσία που αφιερώνεται στη μνήμη νεκρής κοπέλας από την οικογένειά της.

Τα επίθετα της Θεοτόκου, όπως διαφαίνεται και από τις επωνυμίες των ναών της Θεοτόκου λ.χ. Μαχαιριώτισσα, Κυκκώτισσα, Τρικουκκιώτισσα, Χρυσορροϊάτισσα, Τροοδίτισσα, Αρακιώτισσα, Ποδύθου, Χρυσοκουρδαλιώτισσα, Χρυσελεούσα κ.ά. είναι πολλά και οφείλονται στη μεγάλη πίστη του λαού μας που δημιούργησε μεγάλο αριθμό παραδόσεων αποδεικνύοντας την αγάπη την Μητέρας του Θεανθρώπου για την Κύπρο και την ανταπόδοση των Κυπρίων.

Η πρώτη αυτή θεματική έκθεση, που διοργανώνεται σε συνεργασία του Βυζαντινού Μουσείου του Ιδρύματος Αρχιεπισκόπου Μακαρίου Γ΄ και του Κυπριακού Οργανισμού Τουρισμού, αφιερώνεται στην Παναγία, τη Μητέρα του Θεανθρώπου επαναλαμβάνοντας νοερά τα λόγια του υμνωδού: «Τείχισόν μου τας φρένας Σωτήρ μου το γαρ τείχος του κόσμου ανυμνήσαι τολμώ, την άχραντον Μητέρα σου· εν πύργῳ ρημάτων ενίσχυσόν με, και εν βάρεσιν εννοιών οχύρωσόν με. Συ γαρ βοάς των αιτούντων πιστώς τας αιτήσεις πληρούν. Συ ουν μοι δώρησαι γλώτταν, προφοράν, και λογισμόν ακαταίσχυντον· πάσα γαρ δόσις ελλάμψεως παρά Σου καταπέμπεται Φωταγωγέ, ο μήτραν οικήσας αειπάρθενον».

Η έκθεση αυτή θα είναι ανοικτή για το κοινό από 31 Μαρτίου μέχρι 30 Σεπτεμβρίου 2009 χρονική περίοδο κατά την οποία τελούνται από την Ορθόδοξη Εκκλησία οι μεγαλύτερες εορτές που σχετίζονται με τη Θεοτόκο, όπως το Γενέσιον της Παναγίας, ο Ευαγγελισμός, τα Πάθη του Κύριου και η Κοίμηση της Θεοτόκου.

Τα εγκαίνια της Έκθεσης θα τελεστούν στις 0630 μμ. της Τρίτης 31 Μαρτίου στο Βυζαντινό Μουσείο του Ιδρύματος Αρχιεπισκόπου Μακαρίου Γ΄ από την Α.Μ Αρχιεπίσκοπο Νέας Ιουστινιανής και Πάσης Κύπρου κ.κ Χρυσόστομο Β΄, ενώ χαιρετισμό θα απευθύνει ο Πρόεδρος του ΚΟΤ κ. Πάνος Εγγλέζος. Θα ακολουθήσει ξενάγηση από τον Βυζαντινολόγο δρα. Ιωάννη Ηλιάδη, Διευθυντή του Βυζαντινού Μουσείου και επιμελητή της έκθεσης και θα δοθεί μικρή δεξίωση εκ μέρους του Κυπριακού Οργανισμού Τουρισμού σε όλους τους παρευρισκομένους.

Την ίδια μέρα στις 0730 μμ στην Αίθουσα Τελετών του Πολιτιστικού Κέντρου του Ιδρύματος Αρχιεπισκόπου Μακαρίου Γ΄, στο πλαίσιο των εορτασμών των εθνικών επετείων 25ης Μαρτίου 1821 και 1ης Απριλίου 1955, ο αντιπρόεδρος της Ακαδημίας Αθηνών καθηγητής κ. Σβολόπουλος θα αναπτύξει το θέμα «Ο Ιωάννης Καποδίστριας, ως Ευρωπαίος διπλωμάτης και πρώτο&sig