Κυπριακῷ τῷ τρόπῳ - Maniera Cypria

H ζωγραφική του 13^ου αιώνα στην Κύπρο ανάμεσα σε δύο κόσμους

Ο 13^ος αιώνας, με την υποταγή και κατάτμηση της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας (1204 και εξής) από τους σταυροφόρους της Δύσης, αποτελεί καίρια καμπή στην εξέλιξη της βυζαντινής τέχνης εν γένει. Στην Κύπρο, κατεχόμενη ήδη από το 1191 από τους σταυροφόρους και με την αυτοκέφαλη Εκκλησία της να υποδουλώνεται στον Πάπα της Ρώμης σύμφωνα με την Κυπριακή Διάταξη, γνωστή ως bulla Cypria, η καλλιτεχνική καμπή είναι επίσης εμφανής και με τοπικές ιδιοτυπίες.

Η Έκθεση «Κυπριακῷ τῷ τρόπῳ - Maniera Cypria» σκοπό έχει να αναδείξει τη ζωγραφική της Κύπρου κατά τον 13^ο αιώνα και τους τρόπους καλλιτεχνικής συμβίωσης ανάμεσα στους δύο κόσμους, Ανατολής και Δύσης, στα έργα της περιόδου. Μέσα από τις φορητές εικόνες που παρουσιάζονται στην Έκθεση, αλλά και σε συνδυασμό με άλλα έργα ζωγραφικής ή άλλων καλλιτεχικών κλάδων, αναλύονται οι παράμετροι που επηρεάζουν την καλλιτεχνική παραγωγή: το πολιτισμικά ποικιλόχρωμο περιβάλλον που δημιουργείται στην Κύπρο τον πρώτο αιώνα της φραγκικής κατάκτησης του νησιού, η εγκατάσταση της Λατινικής Εκκλησίας, η παρουσία Δυτικών καλλιτεχνών, αλλά και προσφύγων από τη Συρία, την Παλαιστίνη, ενδεχομένως και από την ίδια την Κωνσταντινούπολη, τά ελληνικά βασίλεια ή τα Δεσποτάτα. Σκοπός είναι να αισθητοποιηθεί, πως η τέχνη αυτής του πρώτου περίπου αιώνα από την φραγκική κατάκτηση της Κύπρου (1191-1300) είναι συνέχεια της πλούσιας βυζαντινής τέχνης της υστεροκομνήνειας περιόδου, με λίγο ή πολύ γόνιμη, επιδέξια ανάμιξη και ξένων στοιχείων, που εντοπίζονται σε δευτερεύοντα σημεία των συνθέσεων. 

Για την καλλιτεχνική παραγωγή του 13^ου αιώνα στην Κύπρο έχουν ετοιμαστεί ειδικά κεφάλαια από εκλεκτούς ερευνητές (Δ.Δ. Τριανταφυλλόπουλος, Κ. Βαφειάδης, Χαρ. Χοτζάκογλου, Χρ. Χατζηχριστοδούλου και Ι. Ηλιάδης) τα οποία δημοσιεύονται στον δίγλωσσο Κατάλογο της Έκθεσης (Ελληνικά-Αγγλικά). Στην Έκθεση παρουσιάζονται εικόνες από την πλούσια συλλογή του Βυζαντινού Μουσείου του Ιδρύματος Αρχιεπισκόπου Μακαρίου Γ΄, αλλά και εικόνες από όλη την Κύπρο που παραχωρήθηκαν από τις Μητροπόλεις Μόρφου, Λεμεσού και Πάφου.

Η Έκθεση, που επιμελείται ο διευθυντής του Βυζαντινού Μουσείου, δρ Ιωάννης Ηλιάδης, διοργανώνεται από το Ίδρυμα Αρχιεπισκόπου Μακαρίου Γ΄ σε συνεργασία με τον Κυπριακό Οργανισμό Τουρισμού, με την ευκαιρία της συμπλήρωσης 40 χρόνων από το θάνατο του Εθνάρχη Αρχιεπισκόπου Μακαρίου Γ΄ και τη δημιουργία του Πολιτιστικού Κέντρου Ιδρύματος Αρχιεπισκόπου Μακαρίου Γ΄. Η Έκθεση εντάσσεται στα προγράμματα του Κυπριακού Οργανισμού Τουρισμού για τον θρησκευτικό Τουρισμό και αποτελεί μια από τις επίσημες εκδηλώσεις της Πολιτιστικής Πρωτεύουσας της Ευρώπης – Πάφος 2017.

Αίθουσα περιοδικών Εκθέσεων του Βυζαντινού Μουσείου Ιδρύματος Αρχιεπισκόπου Μακαρίου Γ΄,  Λευκωσία από 19 Ιανουαρίου ως 31 Ιουλίου 2017 Ωράριο επισκέψεων: Δευτέρα – Παρασκευή: 0900-1600 και Σάββατο 0900-1300.

Κυπριακῷ τῷ τρόπῳ - Maniera Cypria

The Cypriot painting of the 13th century between two worlds

The 13th century, with the subjugation and partition of the Byzantine Empire (since 1204 and onwards) by Western crusaders, is a key point in the development of the Byzantine art in general. In Cyprus, already occupied since 1191 by the Crusaders and the autocephalous Church subjugated to the Pope of Rome under the Constitutio Cypria, known as  Bulla Cypria, the change in art is evident with local peculiarities.

The exhibition "Kypriakῷ tῷ tropῳ - Maniera Cypria» aims to highlight the Cypriot painting during the 13th century and the ways of artistic symbiosis between two worlds, East and West, in the artworks of the period. Through the icons on display in the Exhibition, and in comparison with other artworks, not only icons, will shed light to the parameters affecting this artistic production: the multicultural environment created in Cyprus during the first century of the Frankish conquest of the island, the establishment of the Latin Church, the presence of Western artists, but also refugees from Syria, Palestine, and probably also from Constantinople, Greek Kingdoms or Despotates. The purpose of this Exhibition is the realization, that the Cypriot art of the first century under the Frankish rule (1191-1300) is the continuation of the rich Byzantine art of post-Comnenian period, with more or less fruitful, successful mixture and foreign elements, which can be found in secondary parts of the compositions.

For the artistic production of the 13th century in Cyprus have prepared special chapters in the bilingual Catalogue of the Exhibition (Greek- English) written by distinguished researchers (D. D. Triandafyllopoulos, K. Vafeiadis, Char. Chotzakoglou, Chr. Hadjichristodoulou and I. Eliades. The Exhibition will diplay icons from the rich collection of the Byzantine Museum of the Archbishop Makarios III Foundation, and icons from all over Cyprus given on loan from the Holy Bischoprics of Morphou, Limassol and Paphos.

The exhibition, is curated by the director of the Byzantine Museum, Dr Ioannis Eliades, and is organized by the Archbishop Makarios III Foundation in collaboration with the Cyprus Tourism Organisation, on the occasion of the 40th anniversary of the death of the Archbishop Makarios III and the creation the Cultural Center of Archbishop Makarios III Foundation. This exhibition is part of the initiatives of Cyprus Tourism Organization to promote the religious tourism. This Exhibition is one of the official events of the Cultural Capital of Europe - Paphos 2017.

Hall of temporary exhibitions of the Byzantine Museum Foundation Archbishop Makarios III, Nicosia from January 19 to July 31, 2017

Visit Hours: Monday - Friday: 0900-1600 and Saturday: 0900-1300.